PHÒNG CHỐNG BỆNH VIÊM DA NỔI CỤC TRÊN TRÂU, BÒ VÀ PHUN THUỐC TIÊU ĐỘC KHỬ TRÙNG TRÊN ĐỊA BÀN XÃ IA NHIN
Căn cứ Quyết định số 502/QĐ-UBND ngày 22/7/2021 của UBND huyện Chư Păh về việc công bố dịch bệnh đối với bệnh Viêm da nổi cục trên trâu, bò tại địa bàn xã Hòa Phú, Ia Nhin, huyện Chư Păh;
Ủy ban nhân dân xã Ia Nhin xây dựng kế hoạch phòng, chống bệnh viêm da nổi cục trên trâu, bò và phun thuốc tiêu độc khử trùng trên địa bàn xã
UBND xã Ia Nhin đã ban hành QĐ số 223/QĐ - UBNDngày 22 tháng 7 năm 2021 Về việc thành lập ban chỉ đạo, phòng chống dịch Viêm da nổi cục trên trâu, bò trên địa bàn xã Ia Nhin.
(Hình ảnh bò bị viêm da nổi cục tại làng Bàng xã Ia Nhin)
I. BỆNH VIÊM DA NỔI CỤC
Bệnh Viêm da nổi cục (tên tiếng Anh là Lumpy Skin Disease, viết tắt là LSD), còn được gọi là bệnh Viêm da nổi cục truyền nhiễm hoặc bệnh Da sần, là bệnh truyền nhiễm do vi rút thuộc họ Poxviridae, chi Capripoxvirus, cùng chi với vi rút gây bệnh Đậu trên dê, cừu.
Vi rút không gây bệnh trên người; đường truyền lây chủ yếu qua côn trùng đốt như muỗi, ruồi, ve; bệnh cũng có thể lây truyền do vận chuyển trâu, bò mang mầm bệnh, sử dụng chung máng uống, khu vực cho ăn, sữa, tinh dịch và qua tiếp xúc trực tiếp. Bệnh thường xảy ra theo mùa, chủ yếu vào những tháng có thời tiết ấm, khi côn trùng hoạt động mạnh và phong phú nhất.
Thời gian ủ bệnh trung bình khoảng 4 - 14 ngày. Tỷ lệ trâu, bò mắc bệnh khoảng 10 - 20%; tỷ lệ chết khoảng 1 - 5%.
Triệu chứng, bệnh tích: Trâu, bò mắc bệnh có những dấu hiệu như sốt cao, cơ thể trên 41°C, bỏ ăn, suy nhược và gầy yếu, giảm năng suất sữa rõ rệt ở gia súc đang cho con bú; viêm mũi, viêm kết mạc và tiết nhiều nước bọt; sưng hạch bạch huyết bề mặt (hạch trước vai, hạch sau đùi). Hình thành các nốt sần có đường kính từ 2-5 cm, đặc biệt là ở da đầu, cổ, chân, bầu vú, cơ quan sinh dục và đáy chậu trong vòng 48 giờ sau khi bắt đầu phản ứng sốt.
Vi rút có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ 55oC trong 2 giờ, 65oC trong 30 phút; vi rút nhạy cảm với môi trường pH kiềm hoặc axít; có thể tồn tại ở môi trường pH = 6,6 - 8,6 trong 5 ngày ở nhiệt độ 37oC; hóa chất sử dụng để diệt vi rút Viêm da nổi cục bao gồm ether (20%), chloroform, formalin (1%), phenol (2% trong 15 phút), sodium hypochlorite (2 - 3%), hợp chất iodine (pha loãng 1:33), Virkon (2%), hợp chất amoni bậc bốn (0,5%) và một số chất tẩy rửa như sodium dodecyl sulphate.
II. MỤC TIÊU:
Thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh nhằm chủ động kiểm soát, ngăn chặn dịch bệnh Viêm da nổi cục lây lan vào địa bàn xã góp
phần thực hiện thành công chiến lược, kế hoạch phát triển chăn nuôi.
Kịp thời phát hiện trâu, bò bị mắc bệnh, nghi mắc bệnh Viêm da nổi cục, nhanh chóng khống chế không để cho dịch phát triển và lây lan ra diện rộng và hạn chế thiệt hại đến phát triển chăn nuôi trâu, bò của xã, ổn định đời sống của người chăn nuôi trâu, bò nhất là các hộ chăn nuôi nhỏ.
III. NỘI DUNG CỦA KẾ HOẠCH
1. Ngăn chặn sự xâm nhiễm vi rút Viêm da nổi cục từ bên ngoài vào huyện
Phối hợp thực hiện cách ly kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật nhập vào địa bàn xã theo quy định của Luật Thú y và các văn bản hướng dẫn dưới Luật.
Kiểm soát, ngăn chặn các trường hợp vận chuyển, buôn bán, trâu bò bị bệnh; kịp thời phát hiện, xử lý đối với người và phương tiện vận chuyển động vật, sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc, xuất xứ từ ngoài vào địa bàn xã.
Thực hiện kiểm soát, kiểm tra các cơ sở hoạt động giết mổ trên địa bàn huyện, kiểm tra công tác đảm bảo vệ sinh thú y.
2. Thông tin - tuyên truyền
Đa dạng hoá các hình thức thông tin, tuyên truyền (như: tờ rơi, pano áp phích, ,...) để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tính chất nguy hiểm của dịch bệnh VDNC; các biện pháp phòng, chống dịch bệnh VDNC; các quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về phòng, chống dịch bệnh VDNC; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc phát hiện, báo cáo và tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh động vật.
3. Giám sát dịch bệnh
Giám sát chủ động: Mục đích phát hiện sớm các ca bệnh để khoanh vùng, dập dịch kịp thời, giảm thiệt hại về kinh tế, hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Hộ chăn nuôi, chủ cơ sở nuôi trâu, bò, cán bộ thú y chủ động theo dõi, giám sát đàn trâu, bò. Trường hợp phát hiện trâu, bò bệnh, nghi mắc bệnh Viêm da nổi cục thì báo cơ quan cán bộ thú y tổ chức kiểm tra xác minh và kịp thời thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh không để lây lan.
Giám sát bị động: Khi phát hiện trâu, bò có các biểu hiện triệu chứng của bệnh, nghi bệnh Viêm da nổi cục tổ chức điều tra ổ dịch, lấy mẫu của gia súc mắc bệnh, nghi mắc bệnh để gửi xét nghiệm xác định nguyên nhân bệnh.
4. Biện pháp ứng phó, xử lý ổ dịch, chống dịch
Cách ly ngay động vật mắc bệnh hoặc có dấu hiệu mắc bệnh.
Làm bảng cảnh báo: “KHU VỰC CÓ DỊCH VIÊM DA NỔI CỤC TRÊN TRÂU BÒ, TẠM DỪNG CÁC HOẠT ĐỘNG MUA BÁN, VẬN CHUYỂN GIA SÚC VÀ CÁC SẢN PHẨM GIA SÚC NHIẾM BỆNH”
Ký cam kết và thực hiện không mua bán, vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ, vứt xác gia súc mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh, động vật chết, sản phẩm động vật mang mầm bệnh ra môi trường.
Thực hiện vệ sinh, khử trùng, tiêu độc chuồng trại, trang thiết bị chăn nuôi; tiêu hủy bắt buộc gia súc mắc bệnh, có dấu hiệu mắc bệnh, gia súc chết theo hướng dẫn của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y và quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
Cung cấp thông tin chính xác về dịch bệnh động vật theo yêu cầu của cơ quan quản lý chuyên ngành thú y và nhân viên thú y cấp xã.
Thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định, theo hướng dẫn, chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền.
5. Vệ sinh, tiêu độc, khử trùng:
Khi chưa có dịch bệnh: Hướng dẫn người chăn nuôi định kỳ dọn dẹp vệ sinh, tiêu độc, khử trùng khu vực chăn nuôi theo lịch của cơ sở và theo các đợt phát động của địa phương.
Khi có dịch bệnh xảy ra: Tổ chức tổng vệ sinh, phun thuốc sát trùng, thuốc diệt côn trùng, ruồi, muỗi, ve, mòng,... liên tục trong vòng 03 tuần tại các hộ có gia súc có biểu hiện bệnh, nghi bệnh; đồng thời tổng vệ sinh, phun thuốc sát trùng toàn bộ các vùng có nguy cơ cao, xung quanh hộ chăn nuôi có gia súc bị bệnh.
Khi có bò bị bệnh viêm da nổi cục chết: Tổ chức đào hố, tiêu hủy gia súc chết rắc vôi bột vào hố và xung quanh hố chôn lấp trâu, bò chết.